Γκέρσουιν, Τζορτζ

(George Gershwin, Μπρούκλιν, Νέα Υόρκη 1898 – Χόλιγουντ 1937). Αμερικανός μουσικοσυνθέτης. Γόνος εβραϊκής οικογένειας σλαβικής καταγωγής, ο Γ. πήρε τα πρώτα του μουσικά μαθήματα στο πιάνο. Σε ηλικία 16 ετών τον προσέλαβε ένας μουσικός οίκος της Νέας Υόρκης για να παίζει στους πελάτες τα κομμάτια που επρόκειτο να αγοράσουν. Την ίδια περίοδο άρχισε να γράφει μουσικά κομμάτια εμπνευσμένα από την τζαζ. Το πρώτο από αυτά, με τίτλο Swanee, είχε μέτρια επιτυχία, αλλά θεωρήθηκε επαναστατικό και προκάλεσε την απόλυση του νέου συνθέτη από την εργασία του. Ο Γ. είχε την τύχη να ζήσει σε μια εποχή όπου η τζαζ, ξεκινώντας από τη Νέα Ορλεάνη, έμελλε να διαδοθεί σε ολόκληρη την Αμερική, προκαλώντας βαθιές αλλαγές στην αμερικανική και παγκόσμια μουσική. Σε συνεργασία με τον αδελφό του Άιρα (Ira Gershwin, 1895; – 1983), ο οποίος έγραφε τους στίχους, συνέθεσε μουσική για μια σειρά από μουσικές κωμωδίες που ανέβηκαν στο Μπρόντγουεϊ: La, La, Lucille (1919), George White’s Scandals (1920) και Lady Be Good (1924), από τις οποίες κυκλοφόρησαν αργότερα χωριστά κομμάτια που γνώρισαν εξαιρετική επιτυχία. Το 1924, ο αρχιμουσικός Πολ Γουάτμαν του παρήγγειλε το συμφωνικό κομμάτι Γαλάζια Ραψωδία (Rhapsody In Blue) που σημείωσε μεγάλη επιτυχία. Διάσημος πια, ο Γ. αφιερώθηκε –πάντα σε συνεργασία με τον αδελφό του– στη σύνθεση έργων μεγαλύτερων αξιώσεων: Κοντσέρτο σε φα, Ένας Αμερικανός στο Παρίσι (An American In Paris, 1928), Κουβανέζικη Εισαγωγή (1932) και το μελόδραμα Πόργκι και Μπες (1935) με θέμα και μελωδίες που εμπνεύστηκε από τους μαύρους της Αμερικής. Ο Γ. θεωρείται σήμερα από τους σημαντικότερους ανανεωτές της αμερικανικής μουσικής του 20ού αι. Περισσότερο από κάθε άλλον σύγχρονό του, ήξερε να τη φέρνει κοντά στις φολκλορικές παραδόσεις της πατρίδας του. Αργότερα ασχολήθηκε και με τη σύνθεση μουσικής για τον κινηματογράφο, αλλά πέθανε, νέος ακόμα, από όγκο στον εγκέφαλο. Σκηνογραφία του Τότι Σιαλόγια για τη «Γαλάζια Ραψωδία», συμφωνικό έργο του Τζορτζ Γκέρσουιν, που είχε παρουσιαστεί σε μορφή μπαλέτου στην Όπερα της Ρώμης, το 1947. Σκηνή από το μελόδραμα του Τζορτζ Γκέρσουιν «Πόργκι και Μπες», όπως το έχει μεταφέρει στη μικρή οθόνη ο Ότο Πρέμινγκερ.